Ένα σχέδιο του Πικάσο, η ανάπτυξη σχεδιασμού μιας ιστορικής μάχης, μια δολοπλοκία στην αυλή ενός μεσαιωνικού βασιλείου ή μια λίστα με ψώνια για το σούπερ μάρκετ. Θα μπορούσαν όλα αυτά να θεωρηθούν, εξίσου, σχέδια; Μπορούμε να αντιληφθούμε το σχέδιο [DESIGN] ως κάτι πέρα από τη χάραξη μιας ζωγραφικής επιφάνειας; Ως μια διευρυμένη πρακτική που περιλαμβάνει τις επιθυμίες, τους στόχους, τις επιλογές και τις αποφάσεις μας; Ως κάτι που συντελείται στο χώρο και το χρόνο, στις διαδρομές, τις συνομιλίες και τις συναντήσεις μας; Μπορούμε όλοι, ανεξαρτήτως καλλιτεχνικών επιδιώξεων, να σχεδιάσουμε ή αυτό είναι κάτι στο οποίο δικαιούνται να επιδίδονται μόνον οι επαγγελματίες σχεδιαστές;
Το ΕΜΣΤ σας προ(σ)καλεί στο εργαστήριο DAYSIGN προκειμένου να καταστρώσετε το σχέδιο μιας ημέρας: οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο του εικαστικού Πάνου Σκλαβενίτη, με την παρότρυνσή του, θα σχεδιάσετε και έπειτα θα υλοποιήσετε και καταγράψετε το πλάνο μιας ιδιαίτερης ημέρας στη ζωή σας. Θεματική αφετηρία η ιδιότυπη συνθήκη «Αύγουστος στην Αθήνα»: ένας μήνας του χρόνου που η πόλη βιώνεται διαφορετικά καθώς αρκετοί κάτοικοι αναχωρούν για διακοπές απαλλάσσοντας το άστυ από την παρουσία τους. Τι γίνεται όμως με όσους παραμένουμε στην Αθήνα; Αλήθεια το ερώτημα δεν είναι νέο. Και επιπλέον, τι συμβαίνει όχι μόνο με τους ανθρώπους αλλά και τα ζώα; Το εργαστήριο θα κατευθυνθεί σε «ασκήσεις ζωότητας», εστιάζοντας σε επιτελέσεις της καθημερινής ζωής, ανοίγοντας ζητήματα non-human, post-human, ζωότητας και ανθρωποκεντρισμού. Δεν αποκλείει εκπλήξεις και άλλες θεματικές. Στην πραγματικότητα κανείς ποτέ δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί ένα εργαστήριο DAYSIGN. Αρκεί να δεσμευτείτε ότι θα ακολουθήσετε το προτεινόμενο πρόγραμμα:
DAYSIGN: Από την πλευρά του ζώου – Αύγουστος στην Αθήνα
Ένα εργαστήριο του εικαστικού καλλιτέχνη Πάνου Σκλαβενίτη σε συνεργασία με το τμήμα Εκπαίδευσης ΕΜΣΤ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
DAYSIGN | Μέρος Πρώτο στο ΕΜΣΤ | Κυριακή 31 Ιουλίου 2022, 11.30 – 16.00:
Συνάντηση στο Μουσείο. Επιτελεστική και παιγνιώδης παρουσίαση του εργαστηρίου. Συζήτηση, ενθάρρυνση ανάπτυξης ιδεών, εμψύχωση για την κατάστρωση ενός σχεδίου ημέρας από κάθε συμμετέχοντα/ουσα.
DAYSIGN | Μέρος Δεύτερο εκτός ΕΜΣΤ | Δευτέρα 1 Αυγούστου – Σάββατο 6 Αυγούστου:
Μέσα στο διάστημα αυτό, καθέν@ υλοποιεί το σχέδιο που έχει καταστρώσει σε ώρα και μέρος που έχει αποφασίσει (δράση εκτός του μουσείου). Καταγράφει και τεκμηριώνει την ημέρα/σχέδιο με όποιο μέσο/μέσα επιθυμεί (όπως με φωτογραφίες, βίντεο, ημερολόγιο γραπτό, ημερολόγιο ηχητικό, κ.ά.)
DAYSIGN | Μέρος Τρίτο στο ΕΜΣΤ | Κυριακή 7 Αυγούστου, 11.30 π.μ. και για όσο χρειαστεί:
Συνάντηση στο Μουσείο. Οι συμμετέχοντες/ουσες παρουσιάζουν την ημέρα που σχεδίασαν με όποιον τρόπο θέλουν (αφήγηση, προβολή βίντεο, φωτογραφιών κ.α.), μέσα από την τεκμηρίωση που επιχείρησαν, και συζητούν με όλη την ομάδα τη δράση τους.
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Το εργαστήριο «DAYSIGN: από την πλευρά του ζώου – Αύγουστος στην Αθήνα» απευθύνεται σε ενήλικες. Θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να παρακολουθήσετε το εργαστήριο και έπειτα να παρουσιάσετε τη δράση σας στις παραπάνω αναφερόμενες ημέρες. Εκδηλώνετε ενδιαφέρον συμμετοχής στο learning@emst.gr [Ονοματεπώνυμο, Ηλικία, Τηλέφωνο επικοινωνίας]. Η συμμετοχή στο εργαστήριο είναι δωρεάν. Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 20 άτομα.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Η σειρά εργαστηρίων DAYSIGN του εικαστικού Πάνου Σκλαβενίτη ξεκίνησε το 2012 και έκτοτε έχει υλοποιηθεί σε διάφορους χώρους – ενδεικτικά σημειώνονται εδώ η ΑΣΚΤ, το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, η Μπιενάλε της Αθήνας, η διοργάνωση Month of Perfomance Art- Berlin, o οργανισμός NEON, η, υπό την επιμέλεια της Ελπίδας Καραμπά, Προσωρινή Ακαδημία Τεχνών.
Κάθε φορά τα εργαστήρια ανανεώνονται, συχνά με βάση μια θεματική. Επισκεφθείτε το blog DAYSIGN εδώ: https://daysign-project-blog.tumblr.com/
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Ακολουθούν ενδεικτικά αποσπάσματα από ορισμένα “daysigns” που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν από συμμετέχοντες και συμμετέχουσες.
Παρουσιάστηκαν εκτενέστερα στην καταληκτική συνάντηση.
«Εμένα μου έλαχε η φράση ‘γίνε κατοικίδιο για μια μέρα’ στο τσαλακωμένο χαρτί που επέλεξα. Και παρότι στην αρχή σκεφτόμουν
ένα ανοιχτό κλουβί και σπαρμένα στο έδαφος τα αντικείμενα από το πρόσφατα εκλιπόν παπαγαλάκι μας, αποφάσισα να γίνω για
μια μέρα σκύλος. (Ζωή vs απώλεια κοινώς). Η ιδέα ήταν να καταγράψω τον παροδικό μη λόγο ενός κόσμου μερικού, όχι άηχου,
αλλά στερημένου από τον προσωπικό μου ανθρώπινο λόγο, το λόγο-ματιά ενός σκύλου που ζει σε ένα αθηναϊκό διαμέρισμα.
Ενός κατοικίδιου που δεν έχει και πολλά περιθώρια αλλά βιώνει τις επιλογές του (δικού του) ανθρώπου. Πρώτη συνειδητοποίηση
της μέρας αυτής, το πώς ακούγονταν οι γλωσσικές εναλλακτικές ‘αφεντικό’, ‘ιδιοκτήτης’, ‘δεσποζόμενο ζώο συντροφιάς’ (sic). Η μέρα
είχε βόλτα στη θάλασσα, κολύμπι, πολλές ώρες στο σπίτι και μια απρόσμενη επίσκεψη ενός ακόμα δίποδου. Ως σκύλος έβλεπα
τα πράγματα από χαμηλά κι αυτό ήταν κάτι νέο και απροσδόκητα εντυπωσιακό. Τα πάντα απόκτησαν ένα
άλλο ύψος τώρα. Κατέγραψα τις εικόνες αυτές χωρίς χρώμα (παρατίθενται ορισμένες από τις φωτογραφίες που έβγαλα), πιστεύοντας
πως έτσι βλέπει ένας σκύλος. Τελευταία σκέψη της μέρας; Oι ώρες απραγίας ενός σκύλου που περιμένει τα δίποδα να ασχοληθούν
μαζί του είναι πολύ μα πολύ βαρετές…»
Ελένη Μοσχοβάκη
—
«Το σχέδιο ήταν να απαγγείλλω μύθους του Αισώπου στο κέντρο της Αθήνας, μέσα σε καταστήματα
όπου έμπαινα τυχαία, αλλά και σε δημόσιους χώρους. Μου έκανε εντύπωση ότι ο κόσμος δεν έδινε σημασία.
Οι σύγχρονοι humans δεν ακούν τα μηνύματα των μύθων. Αφότου απήγγειλα αρκετές φορές την ιστορία
με την αλεπού αναλογίστηκα ότι μάλλον δεν μπορώ να σώσω την ανθρωπότητα με τη δύναμη του Αισώπου».
(Εικόνα: video still)
Σταύρος Καραβασόπουλος
—
«Ένα ζώο, που ζούσε στο τόπο του ελεύθερο μαζί με την αγέλη του, αρκετά μακριά… Για κάποιο λόγο, τον οποίο
υποψιαζόμαστε – είναι γνωστό το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων – μιας και ο πρωταγωνιστής μας, είναι ένας
μυρμηγκοφάγος, το ζώο αυτό είναι εγλωβισμένο στη πόλη, στη καρδιά του καλοκαιριού, τον Αύγουστο.
Στόχος μου είναι, να καταγράψω τις κινήσεις του, οι οποίες καθορίζονται κάθε φορά από τις ανάγκες του, που
και αυτές πηγάζουν από τα συναισθήματα του. Τον Αύγουστο στη πόλη διαμορφώνεται μια διαφορετική συνθήκη
για ανθρώπους και ζώα. Στο σχέδιο-πλάνο, θέτω ερωτήματα, όπως: ποιο είναι το ζώο; πως παρουσιάζεται; πως αισθάνεται;
τι αναζητά μέσα απ’ αυτό το σύντομο οδοιπορικό;»
Έλενα Τσιμτσιλή
–—
«Ένα ιερό πτηνό περασμένου αιώνα φτάνει στην Ελλάδα μεταμορφωμένο σε άνθρωπο. Όμως, διαπιστώνει ότι οι
άνθρωποι έχουν εξαφανιστεί. Επισκέπτεται τους Θεούς και περιπλανιέται αναζητώντας απαντήσεις για το τι συνέβη».
(Εικόνες: video still)
Χαρά Μπουργάνη
—
«Η πρώτη ιδέα ήταν να ακολουθήσω έναν αδέσποτο σκύλο στην Αθήνα. Δηλαδή μια αντιστροφή από το γνωστό
σκύλος-ακολουθεί-άνθρωπο. Ξεκινώντας την εφαρμογή του σχεδίου κατά τις πρώτες ώρες συνειδητοποίησα ότι
δεν υπάρχουν ή δεν είναι εύκολο να βρεθούν αδέσποτοι σκύλοι στο κέντρο της πόλης. Είδα μετά μήπως παρακολουθήσω
κάποιο περιστέρι ή γάτα. Αλλά μάταια. Έτσι πήρα το τρένο και κατευθύνθηκα στα βόρεια της Αττικής. Συνέχισα
τυχαία την αναζήτηση και τη βόλτα της ημέρας όταν βρέθηκα σε ένα βοσκοτόπι και αντίκρισα δυο άλογα. Δεν ήμουν
σίγουρος αν έχουν ιδιοκτήτη. Τους βάζουν απ’ ό,τι φαίνεται νερό σε δυο βαρέλια. Έμεινα να τα παρακολουθώ πολλή ώρα
και εντυπωσιάστηκα από τη μαγική εικόνα τους. Κάποια στιγμή τα κατέγραψα σε βίντεο σε ένα συνεχές πλάνο πάνω
από είκοσι λεπτά».
(Εικόνα: video still)
Κουτσούκος Κώστας
—
«Μία πολύωρη περιήγηση στην πόλη κατά την οποία ανακαλύπτω και καταγράφω εικόνες/ σκηνικά /συμπεριφορές
της αυγουστιάτικης Αθήνας, σαν να συναντώ ένα σπάνιο βιότοπο για πρώτη φορά. Ό,τι προσπερνάμε καθημερινά ή
ό,τι θεωρείται συνηθισμένο αποκτά ενδιαφέρον, ενώ σχεδόν αυτόματα δημιουργείται μια ιστορία γύρω από αυτό.
Σου έχουν μιλήσει ποτέ άψυχα αντικείμενα; Περπατάω για έξι ώρες σε μια σχεδόν άδεια Αθήνα. Όταν συναντώ κόσμο
συνομιλώ. Γιατί δεν είμαστε διακοπές; Με τις γιαγιάδες τα πάω καλύτερα. Μία μου είπε: ‘Δεν πειράζει, ταξιδεύουμε νοερά’.
Αυτά που συναντώ βιντεοσκοπούνται όπως είναι, έχω προαποφασίσει να μην στήσω ή πειράξω τίποτα».
(Εικόνα: video still)
Φαίδων Βενέτης
—
«Με αφορμή το γάτο μου που νοσηλεύτηκε, καθώς και το θέμα του DAYSIGN, βρήκα την ευκαιρία να ζητήσω από
μια μικρή κτηνιατρική κλινική στα Σπάτα να γυρίσω βίντεο. Το σχέδιο ήταν να περάσω εκεί όσες περισσότερες ώρες
μπορώ και να παρατηρώ τα ζώα και τους ανθρώπους. Αρχικά θα περνούσα τρεις ημέρες στην κλινική, όμως η
διαδικασία με απορρόφησε και οι μέρες έγιναν τέσσερις. Είναι η αρχή ενός πρότζεκτ.
Την πρώτη μέρα μεταξύ άλλων συμβάντων παρακολούθησα και κατέγραψα την εγχείρηση μιας αδέσποτης σκυλίτσας,
όπου την έφερε κάποι@ από το σωματείο για στείρωση. Κατά τη διάρκεια της εγχείρησης αποδείχτηκε πως η σκυλίτσα
ήταν έγκυος… Πρώτη φορά στη ζωή μου είδα εγχείρηση και πρώτη φορά είδα πώς και σε τι μορφή βρίσκονται τα μωρά
στην κοιλιά (…)».
Βέρα Ιόνα Παπαδοπούλου
– – –
«Η ημέρα που οργάνωσα για να ζήσω διαφορετικά, και από μόνη της σαν ένα έργο τέχνης, ήταν κάτι που πάντα
επιθυμούσα να κάνω αλλά δίσταζα. Να τραγουδήσω όπερα αυθαίρετα και να εκφραστώ ελεύθερα σε δημόσιο χώρο,
όπως άλλωστε δρουν και τα ζώα. Η καταγραφή της ημέρας έγινε μέσω της ζωγραφικής. Οπότε έπρεπε να κουβαλήσω
καβαλέτο, μπογιές, υλικά, νερό.
Ζωγραφιά 1: Καταγράφει το ξεκίνημα του daysing μου. Πολύ ώρα περπάτημα, κουβάλημα, δίψα, ζέστη… μια
γενικότερη ταλαιπωρία και κυρίως εσωτερική αμφισβήτηση γι’ αυτό που κάνω. Μέχρι να βρω το σημείο δράσης.
Ζωγραφιά 2: Η εκτέλεση της ιδέας. Έτσι απλά και αυθόρμητα ξεκίνησα να τραγουδώ. Κανείς δεν μου έδωσε
ιδιαίτερη σημασία. Συνειδητοποίησα πώς τελικά ήμουν ήρεμη και δεν με απασχολούσε τίποτα.
Ζωγραφιά 3: Η εσωτερική μου οπτική. Εξέθεσα τον εαυτό μου δημόσια, βγήκα από την ζώνη ασφαλείας μου,
εκφράστηκα, δημιούργησα, τόλμησα».
Ειρήνη Τριποδάκη
– – –
«Είχα σκοπό να ξεκινήσω πιο μετά να καταγράφω, αλλά καθώς έκανα τον σχεδιασμό
τι θα κάνω αυτή τη μέρα, έφτασα σε ένα καταπληκτικό… πώς να το πω…σε μία φανταστική
ανακάλυψη που σχετίζεται τέλεια με το τι θα έκανα: Αν έβαζα σε τίτλο το τι θα έκανα σήμερα,
θα έκανα…να! το πρώτο πράγμα που έγραψα Οργάνωση των σημαδιών της ζωής μου. Και
εδώ είναι και οι σημειώσεις μου (…)»
(Απόσπασμα βίντεο)
Κατερίνα Καλέντζη
