Το Why Look at Animals? ∆ικαιοσύνη για τη µη ανθρώπινη ζωή είναι µια έκθεση για τα δικαιώµατα των ζώων, για την ανάγκη αναγνώρισης και υπεράσπισης της ζωής τους ως κεντρικού θέµατος του πολιτισµού µας και για τις αδικίες, την εκμετάλλευση και την βία που υφίστανται στα χέρια των ανθρώπων. Πηγή έµπνευσης για αυτή και αφετηρία της αποτελεί το επιδραστικό οµότιτλο κείµενο του John Berger, Why Look at Animals? (1980), που διερευνά τη μεταβαλλόμενη σχέση μεταξύ ανθρώπων και ζώων στο πλαίσιο της νεωτερικότητας. Το κείμενο επισημάνει πώς τα ζώα, που κάποτε ήταν βαθιά ενσωματωμένα στη ζωή του ανθρώπου, έχουν απομακρυνθεί, αντικειμενοποιηθεί και εμπορευματοποιηθεί όλο και περισσότερο.
Καταδεικνύοντας τους βίαιους µηχανισµούς εκµετάλλευσης και συστηµατικής κακοποίησής τους και καθιστώντας ορατό αυτό που συχνά παραµένει ντροπιαστικά αόρατο, η έκθεση φιλοδοξεί να προκαλέσει µια συζήτηση γύρω από την ηθική και την πολιτική του τρόπου που φερόµαστε στα ζώα. Επιπλέον, επιδιώκει να τροφοδοτήσει τον απαραίτητο πλέον διάλογο γύρω από τις συνθήκες ζωής τους, από το σπίτι, το χωράφι, το δρόμο και το εργοστάσιο στους απειλούμενους φυσικούς τους βιότοπους. Το Why Look at Animals? ∆ικαιοσύνη για τη µη ανθρώπινη ζωή µας καλεί να σκεφτούμε το ζώο όχι ως «Άλλο», αλλά ως ον µε δική του «φωνή», ικανό για ενσυναίσθηση, εφευρετικότητα, παιχνίδι, κοινωνικότητα και µεταµόρφωση. Σε κάθε περίπτωση, πρόσφατες διεπιστηµονικές µελέτες έχουν δείξει ότι η πλειοψηφία των μη-ανθρώπινων ζώων διαθέτουν νοηµοσύνη και ενσυναίσθηση και μπορούν να αισθανθούν χαρά, πόνο, θλίψη και φόβο.
Αφετηρία της έκθεσης είναι ο όροφος -1 του μουσείου. Εδώ εξετάζονται τα αλληλένδετα φαινόµενα της αποικιοκρατίας, της εκβιοµηχάνισης και της τεχνολογικής «προόδου», που οδήγησαν στην πρώτη µεγάλης κλίµακας καταστροφή βιότοπων και στη βίαιη εκµετάλλευση ζώων. Από το ισόγειο και πάνω, οι επισκέπτες θα συναντήσουν έργα που εστιάζουν στην κατάσταση των ζώων σήμερα: πώς επιβιώνουν σε αστικά περιβάλλοντα, αλλά και παραδείγµατα ακτιβισµού για τα δικαιώματα τους και νέες µορφές γνώσης σχετικά µε αυτά, μεταξύ άλλων. Τέλος, στον τέταρτο όροφο του µουσείου διασταυρώνονται η ποιητική, ο οικοφεµινισµός, ο ανιµισµός, το παιχνίδι, η δηµιουργικότητα και το χιούµορ και τα ζώα διεκδικούν την χαμένη αξιοπρέπειά τους, ενώ καλούµαστε να φανταστούµε έναν µελλοντικό κόσµο µε πιο αρµονική διαειδική συνύπαρξη και συνεργασία.
Η έκθεση θέτει υπό αμφισβήτηση την ιδέα του ανθρώπινου «εξαιρετισμού» και στοχεύει να επιστήσει την προσοχή σε ένα από τα επιμελώς κρυμμένα και εν πολλοίς ανομολόγητα εγκλήματα της ανθρωπότητας σε μαζική κλίμακα: αυτό της καθημερινής, θεσμοθετημένης, συστηματικής βίας κατά της μη-ανθρώπινης ζωής – είτε άμεσα είτε έμμεσα – μια βία που τους αρνείται τα βασικά φυσικά τους δικαιώματα. Τα ζώα δεν είναι διακριτά από εµάς αλλά αναπόσπαστο µέρος της βιόσφαιρας και των οικοσυστηµάτων µας. Με την έκθεση αυτή, το δηµόσιο της πρόγραμμα και τις εκδόσεις που θα την συνοδεύουν, το ΕΜΣΤ θέτει στον δηµόσιο διάλογο την οικολογική δικαιοσύνη – και ως αναπόσπαστο κοµµάτι της – την διεκδίκηση της ισονοµίας και της ευζωίας για τα ζώα. Μια σοβαρή ενασχόληση με την κλιματική δικαιοσύνη, τη βιοποικιλότητα και την προστασία του περιβάλλοντος, δεν μπορεί να μην συμπεριλαμβάνει την μη ανθρώπινη ως αναπόσπαστο μέρος της συζήτησης.
Ang Siew Ching I Art Orienté Objet (Marion Laval-Jeantet & Benoît Mangin) I Ευριπίδης Βαβούρης I Sammy Baloji I Κωστής Βελώνης I Elisabetta Benassi I John Berger I Rossella Biscotti I Kasper Bosmans I Xavi Bou I Nabil Boutros I David Brooks I Cheng Xinhao I David Claerbout I Marcus Coates I Sue Coe I Simona Denicolai & Ivo Provoost I Mike Dibb & Chris Rawlence (με τον John Berger) I Mark Dion I Radha D’Souza I Maarten Vanden Eynde I Jakup Ferri I Αλέξανδρος Γεωργίου I Igor Grubić I Gustafsson & Haapoja I Joseph Havel I Lynn Hershman Leeson I Annika Kahrs I Μενέλαος Καραμαγγιώλης I Anne Marie Maes I Britta Marakatt-Labba I Νίκος Μάρκου I Άγγελος Μεργές I Wesley Meuris I Tiziana Pers I Πάρις Πετρίδης I Τζάνις Ράφα I Rainio & Roberts I Marta Roberti I Mostafa Saifi Rahmouni I Lin May Saeed I Πάνος Σκλαβενίτης I Sonic Space I Jonas Staal I Daniel Steegmann Mangrané I Oussama Tabti I Emma Talbot I Νίκος Τρανός I Μαρία Τσάγκαρη I Δημήτρης Τσουμπλέκας I Driant Zeneli
Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Επιμέλεια: Κατερίνα Γρέγου, Καλλιτεχνική Διευθύντρια EMΣΤ
Διοικητική–Οικονομική Διεύθυνση: Αθηνά Ιωάννου
Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός & Σκηνογραφία Έκθεσης: FLUX Office (Εύα Μανιδάκη,
Θανάσης Δεμίρης, Δημήτρης Ζαμπόπουλος)
Σχεδιασμός επικοινωνιακής εκστρατείας: Erik Kessels
Γραφιστικός Σχεδιασμός: Δήμητρα Χρονά (Schema)
Παραγωγός: Γιώργος Ευσταθουλίδης
Καλλιτεχνική Παραγωγή: Γιάννης Αρβανίτης (συντονισμός), Αναστασία Τσοπελάκη
Σύμβουλος Εκθέσεων: Ιόλη Τζανετάκη
Συντονισμός & Επίβλεψη Οπτικοακουστικού Υλικού: Σταμάτης Σχιζάκης
Συντονισμός: Άννα Μυκονιάτη
Βοηθός Επιμελήτρια: Ματθίλδη Σκυλογιάννη
Σχεδιασμός Φωτισμού: Σάκης Μπιρμπίλης
Σύμβουλος Οπτικοακουστικών Μέσων: Μάκης Φάρος
Οπτικοακουστικός Εξοπλισμός & Εγκατάσταση: M-SPIRIT
Επιμέλεια Κειμένων: Θεόφιλος Τραμπούλης
Μεταφράσεις: Βασίλης Δουβίτσας, Μαρία Σκαμάγκα, Θοδωρής Τσαπακίδης
Διορθώσεις Κειμένων: Γιάννης Μπόλης, Andrew Spyrou
Διαχείριση & Δανεισμοί Έργων: Μαρία Δράκου
Συντήρηση Έργων: Φωτεινή Αλεξοπούλου
Μεταφορά & Ανάρτηση Έργων: construcktivist & ARTLOCK
Κατασκευές: constructivist & Α.M. Architecture & Management
Φωτογραφικές Εκτυπώσεις:
Colour Consulting Group Αφοι. Γράνη ΟΕ | Photolab Athens – Στράτος Ακτίδης |
Sdralis Αrtworks | Macart Μ. Βαρουξής και ΣΙΑ | Graphicon Ανέστης Κυριακίδης
Μεταξοτυπίες: Tind – Μανώλης Αγγελάκης
Σήμανση: Νίκος Πασχαλίδης
Επικεφαλής Τεχνικών Υπηρεσιών: Ηρώ Νικολακέα
Τεχνική Υποστήριξη: Αιμίλιος Πετρίκης, Γρηγόρης Σαμπάνης, Βαγγέλης Φιλίππας
Ασφάλιση: Karavias Underwriting Agency S.A.
Επικοινωνία: Μαριγώ Σιάκκα (ΕΜΣΤ), Σέργιος Ζαλμάς (Social Media), Ηλιάνα Σιάργκα
Γραφιστικές Εφαρμογές: Φωτεινή Φιλοξενίδου (Schema)
Σύμβουλος Επικοινωνίας (Ελλάδα): Μαρία Τσολάκη
Διεθνής Τύπος & Δημόσιες Σχέσεις: Pickles (Amanda Kelly, Vanessa Saraceno)
Μάρκετινγκ: Δέσποινα Μπαραμπούτη
Λογιστήριο: Χρήστος Πραντάλος, Αγγελική Δελαπόρτα, Σοφία Μαυραγάνη,
Δέσποινα Παγώνη
Γραμματέας Διεύθυνσης: Δέσποινα Κωνσταντινίδου
Διοικητική & Οικονομική Υποστήριξη, Φιλοξενία: Βίκυ Τριανταφυλλίδου
Τεχνικός Σύμβουλος: Analysis Consulting (Λία Μιχαλάκη)
Βοηθός Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού: Έφη Λαζακίδου
Πρακτική άσκηση: Κλάρα Τσουμπλέκα
ΕΣΠΑ
Η έκθεση Why Look at Animals? συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ 2021-2027 στο πλαίσιο της ενταγμένης Πράξης «Έκθεση του ΕΜΣΤ 2025-2026 Why Look at Animals?» με κωδικό ΟΠΣ (MIS) 6018632.
