Η documenta 14 ολοκλήρωσε το ταξίδι της στην Αθήνα, έχοντας το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (EMΣT) ως τον κύριο εκθεσιακό της χώρο. Ένα σημαντικό μέρος της συλλογής του ΕΜΣΤ ταξίδεψε στην Γερμανία, ως μέρος του προγράμματος της documenta 14 στο Κάσελ (10.06-17.09.17). Η έκθεση ΑΝΤΙΔΩΡΟΝ. Η Συλλογή του ΕΜΣΤ καταλαμβάνει ολόκληρο το εμβληματικό κτήριο του Fridericianum. Συμμετέχουν 82 καλλιτέχνες, παρουσιάζονται 180 έργα και την επιμελείται η Διευθύντρια του ΕΜΣΤ, Κατερίνα Κοσκινά, με την υποστήριξη των Σταμάτη Σχιζάκη και Τίνα Πανδή, Βοηθών Επιμελητών, ενώ τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό αναλαμβάνει η Ηρώ Νικολακέα. Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο της σειράς Το ΕΜΣΤ στον Κόσμο.
Η έκθεση στο Fridericianum σηματοδοτεί την πρώτη φορά που το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του ΕΜΣΤ παρουσιάζεται εκτός Ελλάδας, μέσω μιας διττής μετατόπισης που καθιστά τη στέγη του ΕΜΣΤ, έναν από τους κύριους εκθεσιακούς χώρους της documenta 14 στην Αθήνα, και το Fridericianum, παραδοσιακά τον κεντρικό εκθεσιακό χώρο για κάθε documenta, προσωρινή στέγη της συλλογής EMΣT.
Το ΕΜΣΤ άρχισε να δημιουργεί τη συλλογή του το 2000. Σήμερα περιλαμβάνει περισσότερα από 1.100 έργα Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών από το 1960 και εξής. Η έκθεση ΑΝΤΙΔΩΡΟΝ. Η Συλλογή του ΕΜΣΤ είναι μια προσαρμοσμένη εκδοχή της μουσειολογικής μελέτης που εκπονήθηκε για να εφαρμοστεί στους χώρους του ΕΜΣΤ. Η έκθεση στο Fridericianum στο Κάσελ, τη γενέτειρα της documenta και το πρώτο δημόσιο μουσείο στην Ευρώπη, πραγματεύεται θέματα όπως η διέλευση συνόρων, η διασπορά, ο νόστος, οι διαπολιτισμικές ανταλλαγές, η υπαρξιακή αναζήτηση, η μυθολογία, η ατομική και συλλογική μνήμη. Επιπροσθέτως, η βραχύβια ιστορία του Fridericianum ως το πρώτο κοινοβουλευτικό κτήριο της Γερμανίας το καθιστά τον καταλληλότερο χώρο για την προβολή των έργων πολλών καλλιτεχνών, που σχετίζονται με την ταραγμένη μεταπολεμική περίοδο και τις επακόλουθες δεκαετίες πολιτικής αναταραχής και επαναστατικής μεταμόρφωσης της κοινωνίας.
Ενώ η παρουσίαση της συλλογής διατηρεί το διεθνές εύρος της, τονίζει επίσης την παρουσία πρωτοπόρων Ελλήνων καλλιτεχνών, επανεξετάζοντας και αναδεικνύοντας την εθνική και διεθνή τους πορεία.
Ο τίτλος εκφράζει τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ των δύο θεσμών, της documenta 14 και του ΕΜΣΤ, ανεξαρτήτως των διαφορετικών δεσμεύσεών τους και σκοπών, κατά τον διάλογο και την επανερμηνεία ουσιωδών ζητημάτων και καλλιτεχνικών ιδιωμάτων. Πραγματεύεται έννοιες όπως της συναλλαγής, του δανείου, του μοιράσματος και της προσφοράς Αντίδωρου (κυριολεκτικά η ανταπόδοση κάποιου για δώρο που του έχουν κάνει) ή Αντιδάνειου (η επιστροφή ενός γλωσσικού, πολιτισμικού ή οικονομικού δανείου). Το πρόθεμα «αντι-» στον τίτλο αποκαλύπτει μια σαφή θέση και συνεπώς μια άποψη, η οποία δεν σημαίνει απαραιτήτως αντίθεση, αλλά εκκινεί από διαφορετική αφετηρία προκειμένου να επικοινωνήσει, να συζητήσει, να συγκλίνει, να γεφυρώσει και να αποδεχτεί τη θέση των άλλων.
Επιμέλεια: Κατερίνα Κοσκινά
Βοηθοί Επιμελητές: Τίνα Πανδή, Σταμάτης Σχιζάκης
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ
Ανδρέας Αγγελιδάκης
Αλέξης Ακριθάκης
Νίκος Αλεξίου
Δημήτρης Αληθεινός
Τζανίν Αντονί
Στήβεν Αντωνάκος
Ευγενία Αποστόλου
Αθανάσιος Αργιανάς
Κώστας Βαρώτσος
Κωστής Βελώνης
Μπίλ Βιόλα
Βαγγέλης Βλάχος
Κωνσταντίνος (Ντίκος) Βυζάντιος
Κάρλος Γκαραϊκόα
Κέντελ Γκιρς
Δανιήλ
Γιώργος Δρίβας
Χάρις Επαμεινώνδα
Κοκέν Έργκουν
Ειρήνη Ευσταθίου
Έμιλι Ζασίρ
Θόδωρος – γλύπτης
Βλάσης Κανιάρης
Γκιουλσούν Καραμουσταφά
Νίκος Κεσσανλής
Κιμσούτζα
Πιότρ Κοβάλσκι
Πάνος Κοκκινιάς
Δημοσθένης Κοκκινίδης
Γιόσεφ Κοσούτ
Γιάννης Κουνέλλης
Γιώργος Λαζόγκας
Γιώργος Λάππας
Ανζ Λετσία
Μαρία Λοϊζίδου
Ανδρέας Λόλης
Στάθης Λογοθέτης
Ντάνις Μάτες
Γιάννης Μίχας
Μπερτίγ Μπάκ
Μανώλης Μπαμπούσης
Αντρέα Μπάουερς
Λίντα Μπένγλις
Χρόνης Μπότσογλου
Γιάννης Μπουτέας
Άνταμ Μπρούμπεργκ & Όλιβερ Σαναρίν
Νίκος Ναυρίδης
Μπία Ντάβου
Παντελής Ξαγοράρης
Γιώργος Ξένος
Μαρία Παπαδημητρίου
Ηλίας Παπαηλιάκης
Νίνα Παπακωνσταντίνου
Ρένα Παπασπύρου
Ναυσικά Πάστρα
Αιμιλία Παπαφιλίππου
Παύλος
Πέντρο Καμπρίτα Ρέϊς
Γουάλιντ Ράαντ
Όλιβερ Ρέσλερ
Λουκάς Σαμαράς
Γιώργος Σαπουντζής
Άλαν Σεκούλα
Βασίλης Σκυλάκος
Χριστιάνα Σούλου
Άσπα Στασινοπούλου
Τάκις
Δημήτρης Τζαμουράνης
Θανάσης Τότσικας
Νίκος Τρανός
Κώστας Τσόκλης
Στέφανος Τσιβόπουλος
Στέλιος Φαϊτάκης
Γιάν Φάμπρ
Παντελής Χανδρής
Τζοάνα Χατζηθωμάς & Ζορέϊγε Χαλίλ
Γιώργος Χατζημιχάλης
Μόνα Χατούμ
Γκάρι Χιλ
Χρύσα
Γιάννης Ψυχοπαίδης
Αλέξανδρος Ψυχούλης
