Η πρόταση Συμβιωτικά της επιμελητικής ομάδας miss dialectic επελέγη μέσα από τη διαδικασία ανοιχτής πρόσκλησης του ΕΜΣΤ | Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης για την υποβολή προτάσεων επιμέλειας ομαδικής έκθεσης. Η έκθεση, η οποία ανοίγει για το κοινό στις 12 Οκτωβρίου, εντάσσεται στο πρόγραμμα περιοδικών εκθέσεων και δράσεων του ΕΜΣΤ το φθινόπωρο του 2023.
Ένα σύγχρονο αφήγημα για τη συνύπαρξη, το οποίο εστιάζει στη διαδικασία επικοινωνίας μέσα από καλλιτεχνικές πρακτικές θηλυκοτήτων στην τέχνη, ορίζει τον νοηματικό πυρήνα του πρότζεκτ, το οποίο αποτελείται από μια ομαδική έκθεση, πλαισιωμένη από ένα ευρύ πρόγραμμα δημόσιων δράσεων. Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα τεσσάρων σύγχρονων Ελληνίδων εικαστικών –της Μαρίας Βαρελά, της Χρυσάνθης Κουμιανάκη, της Καρολίνας Κρασούλη και της Χριστίνας Μήτρεντσε– καθώς και της καλλιτεχνικής ομάδας Phantom Investigations (Ινώ Βαρβαρίτη και Γιάννης Δελαγραμμάτικας). Συνθέσεις της Μπίας Ντάβου, της Ναυσικάς Πάστρα και της Χρύσας, από τη συλλογή του ΕΜΣΤ, έρχονται να συμπληρώσουν την έκθεση, αφετηρία της οποίας, άλλωστε, σύμφωνα με την επιμελητική ομάδα, αποτέλεσε η ενότητα σχεδίων Σειραϊκές δομές 2 – Οδύσσεια της Μπίας Ντάβου. Οι Συμβιωτικοί λόγοι του δημόσιου προγράμματος, περιλαμβάνουν εργαστήρια / εκπαιδευτικά προγράμματα (των Μαρίας Βαρελά, Καρολίνας Κρασούλη και Χριστίνας Μήτρεντσε), περφόρμανς (της Χρυσάνθης Κουμιανάκη) και μια επιτελεστική διάλεξη (των Phantom Investigations). Το πρόγραμμα δεν προσδίδει μόνον έναν μεταβαλλόμενο και διαδραστικό χαρακτήρα και περιεχόμενο στην έκθεση, αλλά ταυτόχρονα φιλοδοξεί να αλληλεπιδράσει και να επικοινωνήσει με το κοινό.
Η χρήση του κάναβου / πλέγματος, ως δομικού συστατικού του έργου των εικαστικών της έκθεσης, λειτουργεί ενοποιητικά, ορίζοντας έναν κυριολεκτικό, ή ακόμα και νοητό, χώρο, μέσα στον οποίο οι έννοιες της ισορροπίας, της σειραϊκότητας, της επανάληψης, της αλληλουχίας και της, εν δυνάμει, απελευθέρωσης και επέκτασης στον πραγματικό και στον δημόσιο χώρο, επιβάλλονται δυναμικά. Ο κάναβος, επίσης, σχετίζεται με την ύφανση – ασχολία που παραδοσιακά έχει ταυτιστεί με τη θέση και τον ρόλο της γυναίκας. Η ύφανση αναδεικνύεται πλέον σε κατεξοχήν καλλιτεχνική πράξη, μετατρέπει τη χειροτεχνική διαδικασία σε εργαλείο αντίστασης και ενδυνάμωσης της παρουσίας των θηλυκοτήτων στη σύγχρονη τέχνη και τη συνδέει με διαφορετικές εκδοχές της οπτικής, κειμενικής, επιστημονικής και τεχνολογικής γλώσσας. Ο συγκεκριμένος τρόπος καλλιτεχνικής παραγωγής είναι κοινός στη δουλειά των εικαστικών που συμμετέχουν στην έκθεση, επιτείνοντας το συμβιωτικό και εννοιολογικό σύστημα συνύπαρξής τους. Παράλληλα, κοινά χαρακτηριστικά τους στοιχεία είναι η επαναχρησιμοποίηση μοτίβων και συμβόλων (και) από παλαιότερα έργα τους που ενυπάρχουν και συνδιαλέγονται με τις μεταγενέστερες προτάσεις τους.
Δίνοντας έμφαση στη διαδικασία της καλλιτεχνικής δημιουργίας, μέσα από θραυσματικές εικόνες και κώδικες, με ένα εκτεταμένο φάσμα καλλιτεχνικών μέσων, τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση Συμβιωτικά, δημιουργούν χώρο και ρυθμό, γίνονται ποιητικές χειρονομίες και στοχασμοί για τη σύγχρονη πραγματικότητα αλλά και για την ίδια την ιστορία της τέχνης και υφαίνουν το δικό τους αφήγημα για τις θηλυκότητες στην τέχνη, «σ’ ένα δικό τους δωμάτιο» (Βιρτζίνια Γουλφ).
Στα εγκαίνια της έκθεσης παρουσιάζονται από τις 20:00 τρεις περφόρμανς της Χρυσάνθης Κουμιανάκη στον εκθεσιακό χώρο, όπως και σε άλλους κοινόχρηστους χώρους του Μουσείου.
Επιμέλεια: miss dialectic
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΔΕΣ
Μαρία Βαρελά, Χρυσάνθη Κουμιανάκη, Καρολίνα Κρασούλη, Χριστίνα Μήτρεντσε, Μπία Ντάβου, Ναυσικά Πάστρα, Χρύσα, Phantom Investigations [Ινώ Βαρβαρίτη, Γιάννης Δελαγραμμάτικας]
ΕΠΙΜΕΛΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ MISS DIALECTIC
Έχοντας ως αφετηρία τον προβληματισμό για τον κοινωνικό αντίκτυπο και τον επιμορφωτικό χαρακτήρα της τέχνης, η δράση της miss dialectic αποσκοπεί στην ανάδειξη των διαφορετικών σταδίων της καλλιτεχνικής διαδικασίας, την ενίσχυση της σχέσης ανάμεσα στην έρευνα και την καλλιτεχνική παραγωγή, και τη γεφύρωση του σύγχρονου πολιτισμού με την εκπαίδευση. Απώτερος της στόχος είναι η επανεξέταση της πολιτισμικής κληρονομιάς στην παρούσα συνθήκη και η αξιοποίησή της ως δεξαμενής επινόησης νέων ερευνητικών και εκπαιδευτικών εργαλείων. Η miss dialectic ιδρύθηκε στην Αθήνα το 2019 και αποτελείται από την Ελεάννα Παπαθανασιάδη, την Κέλυ Τσιπνή-Κολαζά και την Κλέα Χαρίτου.
ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΕΡΦΟΡΜΑΝΣ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ
Πέμπτη 12 Οκτωβρίου, στις 20.00
Στο πλαίσιο της έκθεσης παρουσιάζονται τρεις περφόρμανς της Χρυσάνθης Κουμιανάκη στον εκθεσιακό χώρο (του 4ου ορόφου) όπως και σε άλλους κοινόχρηστους χώρους του Μουσείου. Στα τρία αυτά επιτελεστικά έργα, η καλλιτέχνις πραγματεύεται τη δημόσια γλυπτική και το μνημείο ως κάτι εφήμερο, καθημερινό και τελετουργικό. Οι ερμηνεύτριες που συμμετέχουν στις περφόρμανς ενεργοποιούν το έργο της Χρυσάνθης Κουμιανάκη που φιλοξενείται στην έκθεση, φορώντας κοστούμια και μετακινούμενες σε διαφορετικά σημεία του Μουσείου, αλληλεπιδρώντας με τους επισκέπτες και με τον χώρο. Οι επιτελέσεις αυτές έχουν παρουσιαστεί σε διαφορετικές στιγμές στον δημόσιο χώρο και σε διαφορετικές περιοχές της Αθήνας. Στο έργο Ζωή μαγική η ηθοποιός Εύα Βλασσοπούλου μιμείται ένα ζωντανό δημόσιο γλυπτό που μιλάει τη γλώσσα των δρόμων. Στο έργο Η σκηνή είναι άδεια η ηθοποιός Μαρία Τζάνη αναπαριστά δραστηριότητες που συμβαίνουν στον δημόσιο χώρο και τις μεταφέρει στους ορόφους του Μουσείου, σαν ένα κινούμενο γλυπτικό υποκείμενο. Το έργο RSVP είναι ένα καθημερινό ραντεβού της περφόρμερ Μαρίνας Μήλιου-Θεοχαράκη με τη φρουρά του Προεδρικού Μεγάρου. Η συνάντηση αυτή συμβαίνει νοητά από τη λεωφόρο Συγγρού, στο ΕΜΣΤ.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ – ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
Εκπαιδευτικό εργαστήριο με τη Μαρία Βαρελά, Πλέγμα και δυαδικά μοτίβα
Κυριακή, 12.11.2023, 12:00–15:00, Μεσοπάτωμα
Απευθύνεται σε ενήλικες όλων των ηλικιών
Οι συμμετέχοντες/-ουσες του εργαστηρίου χρησιμοποιώντας το γλωσσάρι του έργου Οι τάπητες της ζωής (αλγοριθμικά αποδομημένα παραδοσιακά μοτίβα υφαντικής) θα δημιουργήσουμε τις δικές μας νέες πρωτότυπες συνθέσεις. Εξετάζοντας το πλέγμα ως εργαλείο γεωμετρικής δομής και οργάνωσης και χρησιμοποιώντας ως βασικό υλικό το νήμα, θα πειραματιστούμε με διαφορετικούς κόμπους ταπητουργίας για τη δημιουργία δυαδικών μοτίβων. Τα μοτίβα αποτελούν τις γλωσσικές μονάδες – μέσα από τη σύνθεσή τους στοιχειοθετούνται νέες αφηγήσεις. Με την ολοκλήρωση του εργαστηρίου οι συμμετέχοντες/-ουσες θα έχουμε δημιουργήσει τα δικά μας μοναδικά υφαντά ως συνέχεια του έργου Οι τάπητες της ζωής.
Εκπαιδευτικό εργαστήριο με την Καρολίνα Κρασούλη, Οι λέξεις, τα χρώματα και τα πράγματα
Σάββατο, 18.11.2023, 12:00–15:00, Μεσοπάτωμα
Απευθύνεται σε παιδιά 9–12 ετών
Στο εργαστήριο θα προσεγγίσουμε την έννοια της επανάληψης, όπως τη συναντάμε στη μουσική, στο θέατρο, στις καλές τέχνες, στη λογοτεχνία και στα μαθηματικά, με τρόπο δημιουργικό. Μέσα από παραδείγματα εικαστικών έργων τέχνης από διαφορετικές περιόδους θα ανακαλύψουμε πώς η επανάληψη, κρυφή ή φανερή, βρίσκεται συχνά στην καρδιά της δημιουργικής διαδικασίας. Οι τρόποι με τους οποίους θα προσεγγίσουμε αυτή την έννοια και θα την οικειοποιηθούμε, φτιάχνοντας τα δικά μας έργα, είναι καταρχάς μια σύντομη παρουσίαση εικαστικών έργων που σχετίζονται με την έννοια αυτή. Στη συνέχεια θα δοθεί στα παιδιά μια πρόταση, ένα συγκεκριμένο σύστημα και οδηγίες, που ακολουθώντας τα θα φτιάξουν κάτι δικό τους. Πώς μέσα από την επανάληψη, τη σειραϊκότητα και το σύστημα μπορούμε να εντοπίσουμε ένα συναίσθημα, μια επιθυμία και να προκύψει κάτι μαγικό; Πώς γίνεται αρχίζοντας από την ίδια αφετηρία, πάντα με τα ίδια υλικά και κανόνες, να φτάνουμε σε διαφορετικό κάθε φορά αποτέλεσμα; Κύριος στόχος αυτού του εργαστηρίου είναι οι συμμετέχοντες/-ουσες –μέσα από την επανάληψη σε μορφή παιχνιδιού– να εγείρουμε τη φαντασία μας και ταυτόχρονα να ανακαλύψουμε την απόλαυση της επαφής με τα υλικά, τα χρώματα και τις λέξεις.
Εκπαιδευτικό εργαστήριο με τη Χριστίνα Μήτρεντσε, Η καταστροφή και αναγέννηση του βιβλίου
Κυριακή, 19.11.2023, 12:00–15:00, Μεσοπάτωμα
Απευθύνεται σε ενήλικες
Ζούμε στην εποχή των κλιματικών καταστροφών που εκτυλίσσονται ταχέως – καταστροφές δασών, πλημμύρες κ.λπ. Μπορεί η τέχνη του βιβλίου να λειτουργήσει ως μέσο ενθάρρυνσης και εκπαίδευσης για τα περιβαλλοντικά ζητήματα; Αυτό το εργαστήριο θα εξερευνήσει τη σχέση: δάσος, βιβλία, άνθρωποι, δημιουργία. Φέρτε μερικά από τα παλιά σας εικονογραφημένα βιβλία (4–5), που θα μεταμορφωθούν τελικά σε γλυπτικές κατασκευές. Οι συμμετέχοντες/-ουσες θα διερευνήσουμε πώς μέσα από την «καταστροφή» μπορεί να υπάρξει δημιουργία και θα γνωρίσουμε πρακτικές τεχνικές της τέχνης του βιβλίου, όπως Re-cycling, Cut-Out, Folding, Pop Up.
Για δηλώσεις συμμετοχής στέλνετε e-mail με θέμα «ΣΥΜΒΙΩΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ» και τον τίτλο του εργαστηρίου στο learning@emst.gr (ονοματεπώνυμο, ηλικία, τηλέφωνο επικοινωνίας).
Η συμμετοχή στα εργαστήρια είναι δωρεάν. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
Αριθμός συμμετεχόντων: 15 άτομα. Γλώσσα: ελληνικά
ΕΠΙΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΔΙΑΛΕΞΗ-ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ
Πέμπτη, 16.11.2023, 18:30–19:30, 20:00–21:00, Καλλιτεχνικό Αρχείο ΕΜΣΤ, εκθεσιακός χώρος 4ου ορόφου
Phantom Investigations (Ινώ Βαρβαρίτη, Γιάννης Δελαγραμμάτικας), Κάθε σχέση ανήκει σε άλλες σχέσεις
Απευθύνεται σε ενήλικες
Παράλληλα με τη συμμετοχή τους στην ομαδική έκθεση, οι Phantom Investigations (η Ινώ Βαρβαρίτη και ο Γιάννης Δελαγραμμάτικας) επιχειρούν μια επιτελεστική διάλεξη βασισμένη στο Καλλιτεχνικό Αρχείο του ΕΜΣΤ, εστιάζοντας στο εικαστικό έργο και στη ζωή της Μπίας Ντάβου, της Ναυσικάς Πάστρα και της Χρύσας. Η δράση τους Κάθε σχέση ανήκει σε άλλες σχέσεις, 2023, δημιουργεί δυνητικά ένα νέο αρχειακό μοτίβο από καινούργιες συρραφές και διασυνδέσεις των τεκμηρίων του αρχείου, ώστε να συνομιλήσει με τα έργα της έκθεσης. Μια δυναμική προσωρινή αρχειακή ακολουθία, η οποία αποτελεί ένα είδος παρέμβασης για κριτικούς αναστοχασμούς και διαλεκτικούς μετασχηματισμούς.
Για δηλώσεις συμμετοχής στέλνετε e-mail με θέμα «ΣΥΜΒΙΩΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ» και τον τίτλο της εκδήλωσης στο learning@emst.gr (ονοματεπώνυμο, ηλικία, τηλέφωνο επικοινωνίας).
Η συμμετοχή στην επιτελεστική διάλεξη είναι δωρεάν. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Αριθμός συμμετεχόντων: 20 άτομα. Γλώσσα: ελληνικά
ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΡΓΩΝ & ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ& ΥΛΙΚΟ ΤΥΠΟΥ