Shirin Neshat – Women without Men

Ωδείο Αθηνών

Ο νέος μνημειακός κύκλος έργων της Shirin Neshat δημιουργήθηκε μεταξύ 2004-2008 και αποτελείται από 5 βίντεο-ηχητικές εγκαταστάσεις. Ο νέος κύκλος έργων βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Ιρανής συγγραφέως Shahrnush Parsipur, απαγορευμένο στο Ιράν από το 1989. Οι πέντε βιντεοεγκαταστάσεις παριστάνουν την ιστορία των πέντε γυναικείων χαρακτήρων του μυθιστορήματος: Mahdokht, Zarin, Munis, Faezeh και Farokh Legha. Η συνολική διάρκεια των έργων είναι περίπου 1 ώρα και 15 λεπτά. Η δράση του μυθιστορήματος τοποθετείται το 1953, τη χρονιά που ο δημοκρατικά εκλεγμένος πρωθυπουργός Mohammad Mossadegh προσπάθησε μάταια να αποτρέψει ένα πραξικόπημα οργανωμένο από αμερικανικές και βρετανικές δυνάμεις, με στόχο την επανενθρόνιση του Shah ως απόλυτου μονάρχη, ώστε να αποφευχθεί η εθνικοποίηση των πετρελαιοπηγών της χώρας.

Στα έργα της η  διατηρεί το μαγικό ρεαλισμό του μυθιστορήματος και αφήνει το μαγικό και το υπερφυσικό να λειτουργήσουν διαδραστικά με τη ρεαλιστική ιστορία. Από την άλλη πλευρά, χειρίζεται ελεύθερα τη δράση του μυθιστορήματος, καθώς εστιάζει περισσότερο στη διάθεση και στον τόνο παρά στη δημιουργία μιας πιστής κινηματογραφικής μεταφοράς του μυθιστορήματος. Αυτό που η Shirin Neshat απεικονίζει, σε ένα συγκλονιστικό δράμα γύρω από την εξουσία και την έλλειψη ισχύος, είναι οι πέντε βασικοί γυναικείοι χαρακτήρες –η Mahdokht, η Zarin, η Munis, η Faezeh και η Farokh Legha. Οι γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες με τις ζωές που είχαν ζήσει ως τότε με διαφορετικούς τρόπους και αναζητούν να αποδράσουν από την πόλη σε έναν κήπο στον οποίο για κάποιο διάστημα βρίσκουν καταφύγιο. Γι’ αυτές τις γυναίκες η ζωή είναι μια πάλη για ελευθερία και επιβίωση σε μία κοινωνία που θέτει αυστηρούς κανόνες σε ό,τι αφορά τη θρησκεία, το σεξ και την κοινωνική συμπεριφορά. Για τη Shirin Neshat, η χρονική σύμπτωση ανάμεσα στην απόπειρα του ιρανικού λαού να κατακτήσει τη δημοκρατία και την ανεξαρτησία και την πάλη των γυναικών για επιβίωση – μέσα από την τρέλα, τη φυγή, την πτήση, την ενεργό αντίσταση ή τη συμμόρφωση – υπήρξε η κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία του νέου, συναρπαστικού έργου της, του Women without Μen. Ο μνημειακός κύκλος Women without Men θα συμπληρωθεί με μια μεγάλη μήκους ταινία που θα προβάλλεται σε κινηματογραφικές αίθουσες.

Επιμέλεια: Άννα Καφέτση