Χρύσα (Βαρδέα)
From the Newspaper Book [Από το βιβλίο εφημερίδας], 1962
Μελάνι σε χαρτί, 87 × 64 εκ.
Δοκίμιο της καλλιτέχνιδας
Δωρεά του Mark Cortale από τη Συλλογή της Λίτσας Δ. Τσιτσέρα, 2021
Συλλογή ΕΜΣΤ
Τα δύο σχέδια της Χρύσας (Βαρδέα) με τίτλο From the Newspaper Book [Από το βιβλίο εφημερίδας], 1962, αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της δημιουργικής περιόδου 1958–1962, κατά την οποία η εικαστικός διερεύνησε τις δυνατότητες που ο χώρος της τυπωμένης επιφάνειας μπορούσε να της παρέχει, αλλά και τη φορμαλιστική και εκφραστική δύναμη που προκύπτει μέσα από τη σχέση κειμένου και εικόνας. Η καλλιτέχνις έδωσε βάρος στην αυστηρή γεωμετρική οργάνωση και στη συστηματική επανάληψη της πληροφορίας, της οποίας το περιεχόμενο δεν παρουσιάζει ποτέ εξ ολοκλήρου. Αντίθετα, κατακερματίζοντας τη γλώσσα, μεγεθύνοντας και τονίζοντας γράμματα και λέξεις, επεμβαίνοντας με μελάνι και διαγράφοντας με ελεύθερες χειρονομιακές πινελιές τμήματα του έργου, αποποιήθηκε την αφηγηματική αναπαράσταση της πληροφορίας. Το αποτέλεσμα είναι ένα γλωσσικό παιχνίδι όπου η αναγνωσιμότητα δυσχεραίνεται, η γραφή γίνεται φόρμα και απαιτεί αποκωδικοποίηση και επανερμηνεία. Στην τελική αφαιρετική σύνθεση κυριαρχούν η ζωγραφική ποιότητα και το ίχνος του αλφάβητου. Τα γράμματα και οι λέξεις υπάρχουν ως θραυσματικές δηλώσεις, ως πρόσχημα επικοινωνίας. Τα ερωτήματα που εγείρονται αφορούν στον τρόπο μεταφοράς των μηνυμάτων, στην πραγματικότητα της πληροφορίας και στην εξέλιξη της επικοινωνίας.
Βιογραφικό
Η Χρύσα (Βαρδέα-Μαυρομιχάλη, 1933–2013) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στην Academie de la Grande Chaumière στο Παρίσι (1953–1954) και στο California School of Fine Arts στο Σαν Φρανσίσκο (1954–1955). Το 1955 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Νέα Υόρκη. Άντλησε την έμπνευσή της από εικόνες και φαινόμενα της σύγχρονης ζωής των μεγαλουπόλεων, με ιδιαίτερη έμφαση στα σημεία και σύμβολα που κυριαρχούν στον γραπτό λόγο της μαζικής επικοινωνίας, σε έντυπα και (διαφημιστικές) επιγραφές. Η αμιγώς εικαστική αντιμετώπιση των γλωσσικών συμβόλων είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται στα πρώιμα έργα της. Τη δεκαετία του 1960 η πρακτική της αναπτύχθηκε μέσα από τη χρήση φωτεινών σωλήνων με νέον, σε διάφορα σχήματα και χρώματα. Στα γλυπτά της, που συχνά είναι μεγάλων διαστάσεων, η εικαστικός εφάρμοζε διάφορες κατασκευαστικές μεθόδους, όπως και υλικά που διακρίνονται για τον τεχνολογικό τους χαρακτήρα. Το όραμά της εκφράστηκε μέσα από το παιχνίδι με το φως, την αρμονική οργάνωση των συνθέσεων, τα εμβληματικά ιδεογράμματα και τις διακριτικές αναφορές στην ελληνική αρχαιότητα, στο Βυζάντιο και στη γυναικεία ταυτότητα. Παρουσίασε τη δουλειά της σε πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις στην Αμερική και στην Ευρώπη, σε σημαντικές γκαλερί και μεγάλα μουσεία. Έλαβε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις, όπως οι Μπιενάλε του Σάο Πάολο (1963 και 1969), της Βενετίας (1972) και η Documenta 4 στο Κάσελ (1977).
collection.emst.gr/artists/chryssa
ΟΛΑ ΤΑ ΕΡΓΑ
- Phantom Investigations (Ινώ Βαρβαρίτη, Γιάννης Δελαγραμμάτικας). Κάθε σχέση ανήκει σε άλλες σχέσεις
- Χρύσα. From the Newspaper Book
- Χρύσα. From the Newspaper Book
- Ναυσικά Πάστρα. Αναλογικά
- Ναυσικά Πάστρα. Σύνεκτρον–τετράγωνο–κύκλος
- Μπία Ντάβου. Στήλες και σύννεφα, Υποθετική επέμβαση στους Στύλους Ολυμπίου Διός
- Μπία Ντάβου. Σειραϊκές δομές 2 – Οδύσσεια
- Χριστίνα Μήτρεντσε. European Union – Bookscape XIV
- Χριστίνα Μήτρεντσε. Home is the Net – Bookscape VI
- Καρολίνα Κρασούλη. Μοτίβο (Νοs. 1–3, 5–9, 11–14)
- Καρολίνα Κρασούλη. How to Remember (Plans)
- Χρυσάνθη Κουμιανάκη. Όταν τελειώνει η παράσταση
- Μαρία Βαρελά. Rugs of Life
